ماه (مترادف)

مترادفات قرآنی ماه

مترادف های این واژه در قرآن عبارت است از «قمر»، «أهلّة».

مترادفات «ماه» در قرآن

واژه	مشاهده ریشه شناسی واژه	مشاهده مشتقات واژه	نمونه آیات
قمر	ریشه قمر	مشتقات قمر	وَخَسَفَ ٱلْقَمَرُ
أهلّة	ریشه هلل	مشتقات هلل	يَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلْأَهِلَّةِ قُلْ هِىَ مَوَٰقِيتُ لِلنَّاسِ وَٱلْحَجِّ وَلَيْسَ ٱلْبِرُّ بِأَن تَأْتُوا۟ ٱلْبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَٰكِنَّ ٱلْبِرَّ مَنِ ٱتَّقَىٰ وَأْتُوا۟ ٱلْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَٰبِهَا وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

معانی مترادفات قرآنی ماه

«قمر»

القَمَرُ: ماه آسمان در وقتى كه از هلال بودن خارج شود كه معمولا بعد از شب سوم اينچنين است و چون نور ستارگان را مى‏پوشاند و بر آنها غلبه دارد- قَمَر- ناميده شده.در آيات: هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِياءً وَ الْقَمَرَ نُوراً (5/ يونس).

وَ الْقَمَرَ قَدَّرْناهُ مَنازِلَ‏ (39/ يس).

وَ انْشَقَّ الْقَمَرُ (1/ قمر).

وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها (2/ شمس).

كَلَّا وَ الْقَمَرِ (32/ مدثر).

قَمْرَاءُ: نور ماه است.

تَقَمَّرْتُ‏ فلاناً: در مهتاب شب نزد او آمدم.

قَمَرَتِ‏ القربةُ: آن ظرف آب چرمين از نور ماه فاسد شد.

حمارٌ أَقْمَرُ: وقتى است كه الاغى به رنگ مهتاب باشد.

قَمَرْتُ‏ فلاناً كذا: از آن كار فريبش دادم‏

«أهلّة»

هِلَال‏ شكل ماه در شب‏هاى اول و دوم هر ماه و بعد از آن دو شب آنرا- قمر- ميگويند نه هلال جمع- هِلَال- أَهِلَّة- است. خداى تعالى فرمود:

يَسْئَلُونَكَ عَنِ‏ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَواقِيتُ لِلنَّاسِ وَ الْحَجِ‏- البقره/ 189 به تحقيق از پيامبر در باره كوچك شدن و دگرگونى شكل آن پرسش ميكردند كه از نازكى و ظرافت سرنيزه‏اى كه دو شاخه داشته باشد به آن تشبيه‏ شده است و با آن شكار ميكنند، و نوعى از مارهائى كه چنبره ميزنند، و يا به آب كمى كه در ته يك ظرف مانده باشد و اين مثالها را با واژه- هِلَال‏- بكار ميبرند سپس بجاى- إِهْلَال ميگويند اسْتِهْلَال‏- مثل استجابه بجاى اجابت يا پاسخ دادن- إِهْلَال‏- به ماه و هلال نگريستن و نگاه كردن و سپس به هر وقت كه كسى به بالا نگاه كند اين كلمه بكار رفته است در آيه:

وَ ما أُهِلَ‏ بِهِ لِغَيْرِ اللَّهِ‏- البقره/ 73 يعنى هر ذبيحه‏اى كه نامى غير از نام خدا در موقع ذبح ياد شود و براى غير خدا باشد و براى بت‏ها قربانى كنند خوردنش حرام است.

گفته‏اند- إِهْلَال‏ و تَهْلِل‏- گفتن لا إله إلا اللّه- است و از اين جمله لفظ آن گرفته شده مثل- بسمل و بسملة- تحولق و حوقلة- خاصه‏ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ* و- لا حول و لا قوة إلا باللّه- است.