صوب (اصابۀ)

ریشه «صوب» (ṢWB)؛ ریختن، برخورد کردن. این ریشه در این معنا، 75 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

صوب: نزول. قصد. «صَابَ‏ الْمَطَرُ انْصَبَّ وَ نَزَلَ. صَابَ‏ السَّهْمُ نَحْوَ الرَّمِيَّةِ: قَصَدَهَا» (اقرب).

اصابه بمعنى درك، يافتن، طلب و اراده است. «أَنْ‏ يُصِيبَكُمْ‏ مِثْلُ ما أَصابَ‏ قَوْمَ نُوحٍ» هود: 89. يعنى بگيرد شما را مانند عذابيكه قوم نوح را گرفت. طلب و اراده معنى كردن نيز صحيح است‏ «فَسَخَّرْنا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخاءً حَيْثُ‏ أَصابَ‏» ص: 36. باد را بسليمان مسخر كرديم با دستور او هر كجا كه اراده ميكرد بآسانى ميوزيد. اصابه در آيه بمعنى اراده است.

(مصيبت): بليّه و گرفتارى كه بانسان‏ ميرسد. «الَّذِينَ إِذا أَصابَتْهُمْ‏ مُصِيبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» بقره: 156.

(صيّب): باران و ابر. «أَوْ كَصَيِّبٍ‏ مِنَ السَّماءِ فِيهِ ظُلُماتٌ» بقره: 19. يا مثل باران سختى از آسمان كه در آن ظلمات هست (قاموس قرآن، ج4، ص159).

ساخت‌های صرفی در قرآن

اَصابَ (فعل باب افعال): 63 بار

مُصیب (اسم فاعل، باب افعال): 11 بار

صَیِّب (اسم): 1 بار

ریشه‌شناسی

زبان	لفظ	لفظ با آوانویسی عربی	معنای انگلیسی	معنای فارسی	توضیح	منبع
قرآن	اَصابَ	اَصابَ	اَصابَ	صوب: نزول- برخورد		قاموس قرآن، ج‏4، ص: 158
آفروآسیایی	*c̣VbVb-	صبب	throw	پرت كردن
سامی	*ṣVbub-	صبب	'pour, throw'	"ریختن، پرتاب"
عربی	ṣbb u,1	صبب ُ\

منابع

صوب (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2