قطع (ریشه)
ریشه «قطع» (QṬˁ)؛ بریدن، قطع کردن. این ریشه 36 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.
معنای لغوی
قطع: بفتح قاف بريدن. اعم از آنكه محسوس باشد مثل وَ السَّارِقُ وَ السَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُما ... مائده: 38. يا معقول مثل وَ يَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ بقره: 27.
براه رفتن قطع طريق گويند گوئى راه ممتد در اثر راه رفتن قطعه قطعه ميشود وَ لا يَقْطَعُونَ وادِياً إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ توبه: 121.
قطع: (بكسر قاف) تكّه و مقدارى از شىء فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ هود: 81. با عائله خويش در قسمتى از شب برو. جمع آن قطع بر وزن عنب است وَ فِي الْأَرْضِ قِطَعٌ مُتَجاوِراتٌ رعد: 4. در زمين قطعههاى مجاور هم هست (قاموس قرآن، ج6، ص21).
ساخت‌های صرفی در قرآن
قَطَعَ (فعل مجرد): 12 بار
قَطَّعَ (فعل باب تفعیل): 12 بار
تَقَطَّعَ (فعل باب تفعّل): 5 بار
قاطِع (اسم فاعل): 1 بار
مَقطوع (اسم مفعول): 2 بار
قِطع (اسم): 2 بار
قِطَع (جمع قِطعه): 2 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | قَطَعَ | قَطَعَ | قَطَعَ | قطع: بفتح قاف بريدن | قاموس قرآن، ج6، ص: 21 | |
| آفروآسیایی | *ḳʷVṭiʕ- | قطع | end, finish | پایان، تمام کردن | قط | |
| آفروآسیایی | ||||||
| سامی | *ḳVṭVʕ- | قطع | 'finish, be finished' 1, 'be spent' 2 | "تمام کردن، تمام شدن" 1، "هزینه شدن" 2 | ||
| سامی | *ḳaṭūʕ- | قطع | 'piece of mat' | "تکه حصیر" | ||
| اکدی | qatû 1 | قَتُ | ||||
| عربی | qṭ` 2 | قطع | ||||
| عربی | qaṭūʕ- | قَطُع- | ||||