قصص (دنبال کردن)
ریشه «قصص» (QṢṢ)؛ دنبال کردن. این ریشه در این معنا 7 بار در قرآن کریم بهکار رفته است.
معنای لغوی
قصاص: مقابله بمثل در جنايت عمدى. قصاص را از آن قصاص گويند كه در تعقيب جنايت و در پى آنست (مجمع).
وَ لَكُمْ فِي الْقِصاصِ حَياةٌ يا أُولِي الْأَلْبابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ بقره: 179. براى شما در قصاص زندگى هست اى عاقلان تا از قتل نفس بپرهيزيد (قاموس قرآن، ج6، ص12).
ساختهای صرفی در قرآن
قَصَّ1 (فعل مجرد): 2 بار
قِصاص (اسم): 4 بار
قَصَص1 (اسم): 1 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | قَصَّ1 | قَصَّ1 | قَصَّ1 | دنبال کردن | قاموس قرآن، ج6، ص: 12 | |
آفروآسیایی | *ḳac̣-/*ḳuc̣- | قص | cut | بریدن | ||
آفروآسیایی | *ḳayac̣- | قیص | end, finish | پایان، تمام کردن | ||
آفروآسیایی | *ḳ(ʷ)as- | قس | bone | استخوان | ||
سامی | *ḳuṣ- | قص | 'cut' | بریدن | ||
سامی | *ḳVyVṣ- | قیص | 'end, finish' (n.) 1, '(road) to end, finish', 'end, end of a road' 3 | "پایان، تمام" 1، "(جاده) به سمت پایان"، "پایان یک جاده" 3 | ||
سامی | *ḳ(ʷ)ayṣ-, *ḳ(ʷ)aṣṣ- {} *ḳ(ʷ)ayc̣- or *ḳ(ʷ)ac̣y- | قیص | joint, point of connection between bones | مفصل، نقطه اتصال بین استخوان ها | ||
اکدی | qaṣāṣu | قَصَصُ | ||||
اگاریتی | qṣ | قص | ||||
اگاریتی | ḳṣ 1 | قص | 'end, edge (of a garment)' | انتهای، لبه (لباس) | ||
عبری | qṣṣ, qṣy/w | قصص\ قصی/و | ||||
عبری | ḳēṣ 1 | قِص | 'end (of a person); border; end (as such)' | پایان (یک شخص)؛ مرز؛ پایان (به این ترتیب)' | [KB 1118] | |
آرامی | qṣṣ | قصص | ||||
سریانی | ḳeṣṣā, ḳeʔṣā 1 | قِصصَ\ قِءصَ | 'end, end, fate, death' | "پایان، انتها، سرنوشت، مرگ" | ||
گعز | ḳʷǝyṣ, ḳʷǝṣ | قیص\ قص | 'leg, shin, shinbone, thigh' | "پا، ساق پا، استخوان ساق، ران" | [LGz 457] | |
جبالی | ḳéṣi (ḳṣw) 2 | قِصِ (قصو) | JJ 152 | |||
سقطری | qeṣ | قِص | ||||
سقطری | máḳṣa 3 | مَقصَ | ||||
سقطری | míḳṣeh | مِقصِه | 'articulation, falangue' | مفصل، بند انگشت | [LS 381]. | |
عربی | qṣṣ | قصص | ||||
عربی | ḳaṣāṣ-, ḳuṣāṣ-, ḳiṣāṣ- | قَصَص-\ قُصَص-\ قِصَص- | 'endroit du derrière de la tête où les cheveux finissent; endroit de la poitrine où les côtes se rencontrent' 'poitrine, os de la poitrine' | در پشت سر جایی که مو به پایان می رسد؛ روی سینه جایی که دنده ها به هم می رسند "سینه، استخوان سینه" | [BK 2 746], ḳaṣīṣ- |