ظلم (ستم)
ریشه «ظلم» (ẒLM)؛ ظُلم، ستم. این ریشه 289 بار در این معنا در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
ظلم: بضم (ظ) ستم. اصل آن بمعنى ناقص كردن حق و يا گذاشتن شىء در غير موضع خويش است «كِلْتَا الْجَنَّتَيْنِ آتَتْ أُكُلَها وَ لَمْ تَظْلِمْ مِنْهُ شَيْئاً» كهف: 33. هر دو باغ ميوه خود را داد و از آن چيزى كم نكرد.
ظلوم: صيغه مبالغه است مثل كذوب، و دود «إِنَّ الْإِنْسانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ» ابراهيم: 34. راستى انسان بسيار ستمگر و بسيار كفران كننده است
ظلّام: صيغه مبالغه است اين كلمه پنج بار در قرآن بكار رفت. و همه درباره نفى ظلم از پروردگار است «وَ أَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ» «وَ ما أَنَا بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ» (قاموس قرآن، ج4، ص271).
ساختهای صرفی در قرآن
ظَلَمَ (فعل مجرد): 110 بار
ظُلم (اسم): 20 بار
ظالِم (اسم فاعل): 135 بار
اَظلَم (صفت تفضیل): 16 بار
ظَلوم (صفت فَعول): 2 بار
ظَلّام (صفت مبالغه): 5 بار
مَظلوم (اسم مفعول): 1 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | ظَلَمَ | ظَلَمَ | ظَلَمَ | ظلم: بضم (ظ) ستم | قاموس قرآن، ج4، ص: 270 | ظَلَمَ |
آفروآسیایی | *č̣ilam- | ظلم | be dark, black | تاریک بودن، سیاه بودن | 1 ظل | رابطه ظلم: تاریکی > ستم ؟؟ |
سامی | *t_̣Vlam- | ظلم | 'be dark, be black' | "تاریک بودن، سیاه بودن" | 1 ظل | |
اکدی | ṣalāmu | صَلَمُ | ||||
عبری | ṣlm | صلم | ||||
عربی جنوبی | Sab. d_̣lm ('black (?)' | ضلم | SD 172; v. discussion in Bul. Dis.) | |||
گعز | ṣalma | صَلمَ | ||||
سقطری | ṭlm | طلم | ||||
عربی | ẓlm | ظلم |
نیز رجوع کنید: ظلم (تاریکی)