ظفر (غلبه)
ریشه «ظفر» (ẒFR)؛ به چنگ آوردن، غلبه کردن. این ریشه در این معنا تنها یک بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
«وَ هُوَ الَّذِي كَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنْكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ عَنْهُمْ بِبَطْنِ مَكَّةَ مِنْ بَعْدِ أَنْ أَظْفَرَكُمْ عَلَيْهِمْ» فتح: 24.
ظَفَر: (بر وزن عَلَم) بمعنى نجات و غلبه است بنظر راغب اصل آن از «ظَفَّرَهُ عَلَيْهِ» است يعنى انگشتش در بدن او فرو رفت. آن در آيه بمعنى غلبه است يعنى: خدا شما را بر آنها غالب كرد و نصرت داد (قاموس قرآن، ج4، ص267).
ساخت‌های صرفی در قرآن
اَظفَرَ (فعل باب افعال): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | اَظفَرَ | اَظفَرَ | اَظفَرَ | نجات و غلبه | قاموس قرآن، ج4، ص: 267 | اَظفَرَ |
| آفروآسیایی | *č̣ipar- | ظفر | fingernail | ناخن دست | 1 رابطه ظفر: ناخن با غلبه؟ | |
| سامی | *t_̣ip(V)r- {} *č̣ip(V)r- | ظفر | nail | ناخن | 1 رابطه ظفر: ناخن با غلبه؟ | |
| اکدی | ṣupru OB on | صُفرُ ُن | [CAD ṣ 250], [AHw 1113] | |||
| اموری | ṣupru | صُفرُ | [CAAA 34] | |||
| عبری | ṣippōrän | صِففُرَن | [KB 1051]. | |||
| آرامی بایبل | ṭipr-ṓhī (pl. suff.) | طِفر-ُهِ ( ) | [KB deutsch 1716] | |||
| آرامی یهودی | ṭuprā, ṭǝpar | طُفرَ\ طفَر | 'nail, claw' | "ناخن، پنجه" | [Ja 525]; ṭpr, pl. ṭwpryn [Sok 230]; ṭuprānā | |
| سریانی | ṭeprā | طِفرَ | [Brock 286] | |||
| آرامی جدید | MAL ṭefra | طِفرَ | '(Finger-)Nagel' '(Finger-, Fuss-) Nagel | (انگشت) ناخن' '(انگشت، پا) ناخن | [Berg 98] HRT ṭepra | |
| مندایی | ṭupra | طُفرَ | 'claw, nail' | "پنجه، ناخن" | [DM 178] | |
| گعز | ṣǝfr | صفر | 'fingernail, claw' | "ناخن، پنجه" | [LGz 549] | |
| مهری | d_̣fēr | ضفِر | 'nail of a finger or toe, claw' | "ناخن انگشت دست یا پا، پنجه" | [JM 83] | |
| جبالی | d_̣ífɛ́r | ضِفِر | [JJ 48] | |||
| حرصوصی | d_̣efīr | ضِفِر | [JH 29] | |||
| سقطری | ṭífer (ṭífher) | طِفِر (طِفهِر) | [LS 207] (see also [SSL LS 1477; SSL 4 98]) | |||
| عربی | d_̣ifr-, d_̣ufr-, d_̣ufur- | ضِفر-\ ضُفر-\ ضُفُر- | [BK 2 135] | |||
| عربی جدید | Cf. Urm ṭipr- | طِفر- | 'tail' | 'دم' | ||
نیز رجوع کنید: ظفر (ناخن)