ذقن (ریشه)
ریشه «ذقن» (D̠QN)؛ چانه. این واژه 3 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.
معنای لغوی
ذقن: چانه. «إِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهِ إِذا يُتْلى عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ سُجَّداً ...» اسراء: 107، اذقان جمع ذقن بمعنى چانههاست. در مجمع و الميزان گويد: علت اعتبار اذقان آنست كه چانه در وقت سجده نزديكترين اجزاء صورت بزمين است (قاموس قرآن، ج3، ص14).
ساخت‌های صرفی در قرآن
اَذقان (اسم، جمع ذَقَن): 3 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | اَذقان | اَذقان | اَذقان | ذقن: چانه | قاموس قرآن، ج3، ص: 14 | |
| آفروآسیایی | *ǯiḳ-an/m/l- | ذق | chin, cheek, beard | چانه، گونه، ریش | ||
| سامی | *d_iḳan- | ذقن | (bearded) chin, beard | چانه (ریش دار)، ریش | ||
| اکدی | ziḳnu OA, OB on | زِقنُ \ ُن | [CAD z 125], [AHw 1530] | |||
| ابلایی | /d_aḳa/ūnum/ in SU6DÙ = ša-ga-núm, ša-gu-nu-um (cf. /tuztáḳḳinum/ KAxKID.SAR = tù-uš-tá-gi-nu/núm | /ذَقَ/ُنُم/ ِن | [DLU 135] | |||
| اگاریتی | dḳn | دقن | 'barba, mentón' | ریش، چانه | [DLU 135] | |
| فنیقی | zḳn | زقن | [T 95] | |||
| عبری | zāḳān | زَقَن | 'side whiskers and (pointed) beard' | "سبیل های کناری و ریش (نیز)" | [KB 278] | |
| آرامی | OLD zḳn | زقن | [JH 339] | |||
| آرامی یهودی | dǝḳan (diḳnā) | دقَن (دِقنَ) | 'bearded chin' | "چانه ریش دار" | [Ja 319], [Sok 154] | |
| سریانی | daḳnā | دَقنَ | [Brock 164] | |||
| آرامی جدید | MAL d_eḳna | ذِقنَ | 'Bart' 'Bart' | ریش | [Berg 22] MLH deḳno | |
| مندایی | diḳna (also ziḳna) | دِقنَ (زِقنَ) | [DM 167, 109] | |||
| سقطری | díḳehon (dáḳehan, dóḳehan) | دِقِهُن (دَقِهَن\ دُقِهَن) | 'barbe' 'menton; barbiche de chèvre' | ریش' 'چانه | [LS 134]; QALAN.-V dǝ́ḳhɔn | |
| عربی | d_aḳan-, d_iḳan- | ذَقَن-\ ذِقَن- | 'menton, barbe' | چانه، ریش | [BK 1 776] | |
| عربی جدید | NYEM d_iḳin | ذِقِن | [Behnstedt 416]; YEM dign [Piamenta 168] |