سیل (ریشه)
ریشه «سیل» (SYL)؛ جاری شدن، جریان آب، سیل. این ریشه 4 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
سيل: جارى شدن «سَالَ الماءُ سَيْلًا و سَيَلَاناً: جرى» ايضا اسم آمده يعنى آبيكه ميايد و باران آن در جاى ديگر باريده (راغب) «فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ» سباء: 16. «فَسالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِها فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَداً رابِياً» رعد: 17.
اساله: ذوب كردن «وَ أَسَلْنا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ» سباء: 12. قطر را مس گفتهاند يعنى چشمه و معدن مس را براى او ذوب كرديم (قاموس قرآن، ج3، ص362).
ساختهای صرفی در قرآن
سالَ (فعل مجرد): 1 بار
اَسالَ (فعل باب افعال): 1 بار
سَیل (اسم): 2 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | سالَ | سالَ | سالَ | سيل: جارى شدن «سَالَ الماءُ سَيْلًا و سَيَلَاناً: جرى» ايضا اسم آمده يعنى آبيكه ميايد و باران آن در جاى ديگر باريده (راغب) «فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ» سباء: 16 | قاموس قرآن، ج3، ص: 362 | |
آفروآسیایی | *sayal- | سیل | water flow | جریان آب | ||
آفروآسیایی | ||||||
سامی | *šVy/ʔul- | شیل | watercourse | مجرای آب (بستر رود) | ||
سامی | *šVyVl- | شیل | 'melt (trans.)' | "ذوب کردن" | ||
اکدی | šalû (salû) | شَلُ (سَلُ) | 'to submerge oneself (esp. referring to the river ordeal)' | «خود را غوطه ور ساختن (به ویژه اشاره به گنه آزمون رودخانه)» - گنه آزمون: آزمون سخت (مثلا رفتن با پاى لخت از ميان آتش و زغال سوزان ) براى اثبات بي گناهي (چون باور داشتند كه آدم بي گناه صدمه نخواهد ديد)، گناه آزمون ، گنه آزمون | CAD š1 273 | |
عبری | šǝʔōl | شءُل | 'wasteland, void, underworld' | «زمین بایر، خالی، عالم اموات» | HAL 1368-69 | |
جبالی | sɛ̄l | سِل | 'to drain, run off; to rain' | آب چیزی را گرفتن، (آب) تخلیه شدن. باران باریدن | ||
عربی | sāll-, pl. sawāll- | سالّ-\ سَوالّ- | 'fond de la vallée qui est habituellement le lit d'un torrent', sayl- 'torrent', syl 'couler; emporter (se dit du torrent)' | 'ته دره که معمولاً بستر یک سیل است' | BK 1 1117
ibid. 1177 | |
عربی | syl | سیل |