صلح (ریشه): تفاوت میان نسخه‌ها

از قرآن پدیا
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۸: خط ۸:
در مورد واژه «صالح»، با تدبر در آيات مرتبط با موضوع چنين به نظر می‌رسد كه واژه‌ی صالح در همان معنای لغوی خود به‌كار رفته است. شاهد اين ادعا آيات ذيل است كه در آن به روشنی تقابل اصلاح با افساد مشاهده می‌شود: «الذين يفسدون فی الأرض و لا يصلحون» كسانی كه در زمين تباهی می‌كنند و به اصلاح(امور) نمی‌پردازند. هم‌چنين آيه‌ی «و أصلح و لا تتبع سبيل المفسدين» و اصلاح كن و از راه تبهكاران پيروی مكن<ref>[https://iqna.ir/0090wu «عمل صالح از منظر قرآن‌» بررسی شد]</ref>.
در مورد واژه «صالح»، با تدبر در آيات مرتبط با موضوع چنين به نظر می‌رسد كه واژه‌ی صالح در همان معنای لغوی خود به‌كار رفته است. شاهد اين ادعا آيات ذيل است كه در آن به روشنی تقابل اصلاح با افساد مشاهده می‌شود: «الذين يفسدون فی الأرض و لا يصلحون» كسانی كه در زمين تباهی می‌كنند و به اصلاح(امور) نمی‌پردازند. هم‌چنين آيه‌ی «و أصلح و لا تتبع سبيل المفسدين» و اصلاح كن و از راه تبهكاران پيروی مكن<ref>[https://iqna.ir/0090wu «عمل صالح از منظر قرآن‌» بررسی شد]</ref>.


== ساخت‌های صرفی ==
== ساخت‌های صرفی در قرآن ==
صَلَحَ (فعل مجرد)
صَلَحَ (فعل مجرد): 2 بار


         صالِح (اسم فاعل)
صالِح (اسم فاعل): 127 بار


         صالِح (نام پیامبر قوم ثمود)
صالِح (علم انسانی، نام پیامبر قوم ثمود): 9 بار


         صُلح (مصدر)
صُلح (مصدر): 2 بار


أصلحَ (باب إفعال)
اَصلَحَ (فعل باب افعال): 28 بار


         إصلاح (مصدر باب افعال)
اِصلاح (مصدر باب افعال): 7 بار


         مُصلح (اسم فاعل)
مُصلِح (اسم فاعل باب افعال): 5 بار


== ریشه‌شناسی ==
== ریشه‌شناسی ==
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''زبان'''
| rowspan="2" |'''زبان'''
|'''واژه'''
| rowspan="2" |'''واژه'''
|'''معنا'''
| colspan="2" |'''آوانگاری'''
|'''ارجاع'''
| colspan="2" |'''معنا'''
| rowspan="2" |'''توضیحات'''
| rowspan="2" |'''ارجاع'''
|-
|-
|عبری
|'''فارسی'''
|'''بین‌المللی'''
|'''فارسی'''
|'''انگلیسی'''
|-
|'''آفروآسیایی باستان'''
|c̣aˀal/c̣awal
|صَأَل، صَوَل
|
|پریدن
|jump
|بن ثنایی احتمالی: صل
| rowspan="2" |Orel, 98 (no. 411)
|-
|'''سامی باستان'''
|ṣūl
|صول
|
|هجوم بردن، عجله کردن، پریدن در
|rush at, jump at
|عربی. صالَ -  یَصول: هجمه کردن، پریدن در
|-
|'''عبری'''
|צָלַח
|צָלַח
|1. هجوم بردن (rush)
|صالَح
 
|ṣālaḥ
2. پیشرفت کردن، کامیاب شدن (advance, prosper)
|هجوم بردن؛ پیشرفت کردن، کامیاب شدن
|rush; advance, prosper
|
|Gesenius, 852
|Gesenius, 852
|-
|-
|آرامی
|'''اوگاریتی'''
|<nowiki>-</nowiki>
|
|
|
|
|
|DelOlmo, -
|-
|'''آرامی'''
|צָלַח
|צָלַח


צְלַח
צְלַח
|1. شکافتن، عبور کردن از میان (split, pass through)
|صالَح


2. موفق شدن، کامیاب شدن (succeed, prosper)
صلَح
|ṣālaḥ
 
ṣ<sup>e</sup>laḥ
|شکافتن، عبور کردن از میان؛
 
موفق شدن، کامیاب شدن
|split, pass through;
 
succeed, prosper
 
|
|Jastrow, 1283
|Jastrow, 1283
|-
|-
|آرامی رسمی
|'''آرامی رسمی'''
|Pa’el. ṣlḥ
|Pa’el. ṣlḥ
|صَلِّح
|
|بریدن، جدا کردن
|بریدن، جدا کردن
|cut, cut off
|
|Hoftijzer, 967
|Hoftijzer, 967
|-
|-
|سریانی
|'''سریانی'''
|ܨܠܚ
|ܨܠܚ
|1. شکافتن چوب، شکستن (cleave wood, crack)
|صلح
|ṣlḥ
|1. شکافتن چوب، شکستن
 
2.  کامیاب شدن، موفق شدن، خوب نتیجه دادن
|1. cleave wood, crack


2. کامیاب  شدن، موفق شدن، خوب نتیجه دادن (prosper, succeed, turn out well)
2. prosper, succeed, turn out well
|
|PayneSmith,479
|PayneSmith,479


خط ۶۲: خط ۱۱۸:
Sokoloff, 1287
Sokoloff, 1287
|-
|-
|حبشی
|'''مندایی'''
|ṣalahiata 1
|صلهیاتا
|
|پرتوها، اشعه ها
|rays, beams
|ریشه  צלח: شکافتن؟
|Macuch, 387
|-
|'''فنیقی'''
|ṢLḤ
|صلح
|
|اسم خاص. صالح
|p. n. Ṣaloḥ
|
|Krahmalkov, 417
|-
|'''اکدی/آشوری'''
|<nowiki>-</nowiki>
|
|
|
|
|
|Black, -
|-
|'''حبشی'''
|ṣalḥa
|ṣalḥa
|شکستن از طول (break through)
|صَلحا
|
|شکستن از طول
|break through
|
|Leslau, 555
|Leslau, 555
|-
|-
|سبائی
|'''سبائی'''
|ṣlḥ
|ṣlḥ


hṣlḥ
hṣlḥ
|صلح
هصلح
|
|اصلاح، در خیر و نعمت قرار دادن، در وضعیت خوب  قرار دادن.


|اصلاح، در خیر و نعمت قرار دادن (give prosperity)،
صلح و آرامش، رفاه
|give prosperity


در وضعیت خوب  قرار دادن
peace, prosperity
|
|Beeston, 142
|Beeston, 142
|-
|-
|عربی
|'''عربی'''
|صَلَحَ
|صَلَحَ


صُلح  
أصلَحَ
 
صُلح
|
|
|در وضع و حال خوب بودن، نیک بودن، راست بودن.
|در وضع و حال خوب بودن، نیک بودن، راست بودن.


صلح و آشتی
صلح و آشتی
|مشکور، 1/490
|
|
|مشکور، 490


Zammit, 256
Zammit, 256
خط ۹۰: خط ۱۹۰:


== منابع ==
== منابع ==
ایکنا
[[صلح (واژگان)]]
 
نرم‌افزار جامع‌التفاسیر


[[منابع ریشه شناسی]]
[[منابع ریشه شناسی]]


== ارجاعات ==
== ارجاعات ==
[[رده:ریشه شناسی واژگان قرآن]]
[[رده:ص (ریشه)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۳۵

ریشه «صلح» (ṢLḤ)؛ صلاح در مقابل فساد و تباهی است. در زبان‌های سامی، این ریشه معنای پیشرفت کردن و موفق شدن را نیز دارد. این ماده 180 مرتبه در قرآن کریم به‌کار رفته است.

معنای لغوی

راغب اصفهانی در معنای لغوی ماده «صلح» می نويسد: صلاح ضد فساد است و اين دو در بيشتر موارد در خصوص افعال به كار می روند. صلاح در قرآن كريم گاه درمقابل «فساد» و گاه در مقابل «سيئه» به كار رفته است (راغب اصفهانی، ۱۹۹۸م، ص ۲۸۹). ابن منظور نيز صلاح را در لغت ضد فساد دانسته است (ابن‌منظور،۱۴۰۵ق، ج ۲، ص ۵۱۶).

مصطفوی، صاحب كتاب التحقيق فی كلمات القرآن در اين باره می گويد: معنای ريشه ای و اصلی اين واژه، سلامت از فساد و تباهی است. صلاح ضد فساد است. صلاح درباره ی ذات، رأی يا عمل به كار می رود؛ لكن بيشتر در عمل كاربرد دارد. (مصطفوی، ۱۳۶۰ش، ص ۳۰۷)[۱].

در مورد واژه «صالح»، با تدبر در آيات مرتبط با موضوع چنين به نظر می‌رسد كه واژه‌ی صالح در همان معنای لغوی خود به‌كار رفته است. شاهد اين ادعا آيات ذيل است كه در آن به روشنی تقابل اصلاح با افساد مشاهده می‌شود: «الذين يفسدون فی الأرض و لا يصلحون» كسانی كه در زمين تباهی می‌كنند و به اصلاح(امور) نمی‌پردازند. هم‌چنين آيه‌ی «و أصلح و لا تتبع سبيل المفسدين» و اصلاح كن و از راه تبهكاران پيروی مكن[۲].

ساخت‌های صرفی در قرآن

صَلَحَ (فعل مجرد): 2 بار

صالِح (اسم فاعل): 127 بار

صالِح (علم انسانی، نام پیامبر قوم ثمود): 9 بار

صُلح (مصدر): 2 بار

اَصلَحَ (فعل باب افعال): 28 بار

اِصلاح (مصدر باب افعال): 7 بار

مُصلِح (اسم فاعل باب افعال): 5 بار

ریشه‌شناسی

زبان واژه آوانگاری معنا توضیحات ارجاع
فارسی بین‌المللی فارسی انگلیسی
آفروآسیایی باستان c̣aˀal/c̣awal صَأَل، صَوَل پریدن jump بن ثنایی احتمالی: صل Orel, 98 (no. 411)
سامی باستان ṣūl صول هجوم بردن، عجله کردن، پریدن در rush at, jump at عربی. صالَ - یَصول: هجمه کردن، پریدن در
عبری צָלַח صالَح ṣālaḥ هجوم بردن؛ پیشرفت کردن، کامیاب شدن rush; advance, prosper Gesenius, 852
اوگاریتی - DelOlmo, -
آرامی צָלַח

צְלַח

صالَح

صلَح

ṣālaḥ

ṣelaḥ

شکافتن، عبور کردن از میان؛

موفق شدن، کامیاب شدن

split, pass through;

succeed, prosper

Jastrow, 1283
آرامی رسمی Pa’el. ṣlḥ صَلِّح بریدن، جدا کردن cut, cut off Hoftijzer, 967
سریانی ܨܠܚ صلح ṣlḥ 1. شکافتن چوب، شکستن

2. کامیاب شدن، موفق شدن، خوب نتیجه دادن

1. cleave wood, crack

2. prosper, succeed, turn out well

PayneSmith,479

Costaz, 302

Sokoloff, 1287

مندایی ṣalahiata 1 صلهیاتا پرتوها، اشعه ها rays, beams ریشه צלח: شکافتن؟ Macuch, 387
فنیقی ṢLḤ صلح اسم خاص. صالح p. n. Ṣaloḥ Krahmalkov, 417
اکدی/آشوری - Black, -
حبشی ṣalḥa صَلحا شکستن از طول break through Leslau, 555
سبائی ṣlḥ

hṣlḥ

صلح

هصلح

اصلاح، در خیر و نعمت قرار دادن، در وضعیت خوب قرار دادن.

صلح و آرامش، رفاه

give prosperity

peace, prosperity

Beeston, 142
عربی صَلَحَ

أصلَحَ

صُلح

در وضع و حال خوب بودن، نیک بودن، راست بودن.

صلح و آشتی

مشکور، 490

Zammit, 256

منابع

صلح (واژگان)

منابع ریشه شناسی

ارجاعات

  1. ↑ عمل صالح از منظر قرآن
  2. ↑ «عمل صالح از منظر قرآن‌» بررسی شد
برگرفته از «https://quranpedia.org/index.php?title=صلح_(ریشه)&oldid=21996»